​

ՄԷԼԻՔԱՑ ՄԻՈՒԹԻՒՆ

​

Մէլիքաց Միութիւնը հիմնվել է 2012 թ. հուլիսի 27ին՝ Խաչենի, Դիզակի, Ջրաբերդի և Գյուլիստանի իշխանական-մելիքական տոհմերի ներկայացուցիչների մասնակցությամբ: Միությունը պաշտոնապես գրանցված է Հայաստանի Արդարադատության Նախարարությունում որպես հասարակական կազմակերպություն:

​

Մէլիքաց Միությունը ժառանգահաջորդն ու շարունակողն է Արցախի հինգ մելիքությունների (Խամսայի) վեհ գործի: Միության հիմնական նպատակներն են՝ Արցախի և համայն հյուսիս-արևելյան Հայաստանի հայ տիտղոսավոր ազնվականության լավագույն ավանդույթների վերականգնումը, հայ ազնվականության պատմության, ավանդույթների և մշակութային ժառանգության մասին հեղեկությունների հավաքումն, ուսումնասիրությունն ու տարածումը, ինչպես նաև Արցախի պետականության կազմավորման և ամրապնդման նպաստումը:

​

Մէլիքաց Միության գործունեության բնագավառներն են.  

• հետազոտություներ (հավաքագրություններ, արխիվացում, ուսումնասիրություններ, հրատարակություններ), մելիքաց պատմության, տոհմաբանության, նիշագիտության, վիմագրությունների և ազգագրության բնագավառներում

• ընթերցումների կազմակերպում, կոնֆերանսներ, լսումներ վերոհիշյալ բնագավառներում

• կրթական գործունեություն. բաց դասախոսություններ դպրոցներում, բարձրագույն կրթական հաստատություններում և տարբեր միություններում

• պատմական հուշարձանների պահպանություն, մելիքական շինությունների (դղյակների, վանքերի, հանգստարանների և այլը) այցելություն, հարակից տարածքների բարեկարգում, գերեզմանաքարերի, վանքերի ու կամուրջների շինարարական գրությունների և այլ վիմագրերի գրանցում և ուսումնասիրություն

• բարեգործություն մելիքական և այլ բնակավայրերում

• մելիքական տոհմահավաքների ավանդույթների վերականգնում, տոհմական նշանակալի օրերի համատեղ տոնում, ինչը կնպաստի միջտոհմական՝ այդ թվում միջընտանեկան կապերի ամրապնդմանը 

 

Մէլիքաց Միության գերական նպատակներից մեկն է՝ վերականգնել հյուսիս-արևելյան Հայքի (Արցախի, Սյունիքի, Ուտիքի, Այրարատի, Գուգարքի, Պարսկահայքի Պարսպատունիք և Վասպուրականի Նախիջևան ու Գողթան գավառների) 15-19-րդ դարերի հայ իշխանությունների (մելիքությունների) և համապատասխան մելիքական տոհմերի ամբողջական պատկերը, ներառյալ նրանց տիրույթների, մելիքանիստ ավանների, տոհմաբանության, նիշագիտության, մելիքական ապարանքների և հանգստարանների (գերեզմանոցների ու տապանաքարերի), տոհմական ավանդապատումների, մշակութային արժեքների (օրինակ տոհմագորգերի, տոհմական զենքի, կնիքների, փաստաթղթերի) հավաքագրումը, ուսումնասիրությունը ու նկարագրությունը: Սույն նպատակի մղումով, Մէլիքաց Միությունը կոչ է անում համապատասխան մելիքական տոհմերի ժառանգներին, հիշյալ հարցերով հետաքրքրվող պատմաբաններին, Միության իսկական և ասսոցիացված անդամներին ակտիվորեն աջակցել Միության աշխատանքներին, այդ թվում անձամբ նախաձեռնել հայ մելիկական տոհմերին վերաբերվող պատմական, տոհմաբանական, ազգագրական, նիշագիտական հետազոտություններ, այցելել, լուսանկարել կամ նկարագրել մելիքանիստ ավաններում կամ գյուղերում պահպանվող մելիքական ապարանքները, հանգստարանները (գերեզմանաքարերը), գրի առնել տոհմին վերաբերվող ավանդապատումներ, հայթհայտել համապատասխան գիտա-հետազոտական նյութեր, կատարել սքան (OCR) համապատասխան պատմագիտական ու ազգագրական գրքերի և դրանք տրամադրել Մէլիքաց Միության գրադարանին: 
 

Իր նպատակների իրականացման ընթացքում, Մէլիքաց Միությունը մշտապես բաց է համագործակցության բոլոր ազնվական, պատմա-տոհմաբանական և այլ հարակից կազմակերպություններ և հանրույթների հետ:

 

Ի նկատի ունենալով Արցախի, Սյունիքի, Գարդմանքի, Գեղարքունիքի, Այրարատի, Լոռվա, Փայտակարանի (Ղարադաղ), Նախիջևանի և Հայքի այլ պատմական մասերի մելիքական տոհմերի սերտ միջտոհմական կապերը, Մէլիքաց Միության անդամությունը բաց է հայ մելիքական և ազնվական տոհմերի ներկայացուցիչների համար՝ արական կամ իգական ժառանգական գծերով: Միությունը նաև բաց է ոչ-մելիքական ծագում ունեցող անձանց համար. այն հետազոտողներն ու գործառու անձիք, որոնք զբաղվում են Մէլիքաց Միության նպատակների հետ առնչվող գործունեությամբ, կարող են անդամակցել Միությանը ասոցիացված անդամների կարգավիճակով:

​

Կոչ ենք անում մելիքական տոհմերի բոլոր ժառանգներին, ինչպես նաև մելիքությունների հետ առնչվող բոլոր անձանց, անդամակցել Միությանը և աջակցել իր գործենությանը: 
​

МЕЛИКСКИЙ СОЮЗ

 

Меликский Союз был учрежден 27 июля 2012 г. представителями владетельных меликских (княжеских) родов Хачена, Дизака, Джраберда и Гюлистана. Союз официально зарегистрирован в Министерстве Юстиции Армении в качестве общественной организации.

Меликский Союз является наследником и продолжателем благородного дела Пяти меликств Арцаха (меликств Хамсы). Основными целями Союза являются возрождение лучших традиций титулованного армянского дворянства Арцаха и всей северо-восточной Армении, сбор, изучение и распространение знаний об истории, традициях и культурном наследии арцахского армянства, и способствование становлению и укреплении государственности Арцаха (Нагорно-Карабахской Республики). 

​

Сферы деятельности Меликского Союза включают:

• исследования (сбор, учет, архивация, изучение, публикации) в области меликской истории, генеалогии, геральдики, эпиграфики и этнографии;

• проведение чтений, конференций, семинаров, слушаний в вышеупомянутых областях;

• образовательная деятельность: публичные лекции в школах, в вузах, в различных обществах;

• охрана памятников, посещение меликских построек (замков, церквей, кладбищ и т.п.), наведение порядка на прилегающих территориях, сбор и изучение надписей на могильных камнях, строительных надписей на стенах церквей или мостов и т.п.;

• благотворительная деятельность в меликских и других селениях;

• восстановление традиций меликских родовых собраний (тохмааваков), совместное празднование родовых знаменательных дат, что будет способствовать межродовым связям, в том числе и семейным.

 

Одной из основных целей Меликского Союза является восстановление полной и всеобъемлющей картины армянских княжеств (меликств) и соответствующих армянских меликских родов 15-19-го веков на северо-востоке Армении (в Арцахе, Сюнике, Утике, Айрарате, Гугарке, гавара Парспатуник Парскаайка, и гаваров Нахичеван и Гохтан Васпуракана),- включая сбор, изучение и описание их владений, княжеских селений, генеалогии, символики, княжеских дворцов, усыпальниц (кладбищ и надгробий), генеалогических традиций и культурных ценностей (таких как родовые ковры, родовое оружие, печати, документы). С этой целью Меликский Союз призывает потомков соответствующих княжеских (меликских) династий, историков, интересующихся этими вопросами, и действительных и ассоциированных членов Союза активно поддерживать работу Союза, в том числе лично инициировать исторические, генеалогические, этнографические исследования, посещать меликские селения и фотографировать, дворцы, надгробия, переписывать лапидарные надписи с могил армянских меликских династий, собирать предания, сохранившиеся о конкретных меликских родах, находить соответствующие научно-исследовательские материалы, сканировать (OCR) соответствующие исторические и этнографические книги и предоставлять их библиотеке Меликского Союза.

​

В контексте реализации своих целей, Меликский Союз открыт к сотрудничеству со всеми дворянскими, историко-генеалогическими и другими соответствующими организациями и обществами.

 

С учетом тесных межродовых связей между меликскими родами Арцаха, Сюника, Гардманка, Геларкуника, Айрарата, Лори, Пайтакарана (Карадага), Нахичевана и других исторических областей Армении, членство в Меликском Союзе открыто для всех представителей потомков (по мужской и женской линиям) армянских меликских и дворянских родов. Союз также открыт для представителей родов немеликского происхождения; исследователи и активисты, занимающиеся деятельностью, соотносящейся с целями Меликского Союза, могут вступить в Союз в качестве ассоциированных членов.

 

Призываем потомков меликских родов, а также всех активно занимающихся тематикой меликств, вступить в Союз и содействовать его деательности. 

​